Opium voor het Volk is de vlag waaronder de stukken van toneelschrijver Willem de Vlam werden uitgevoerd. De voorstellingen vormden een humoristische kroniek van deze tijd, bezien door de ogen van dertigers en veertigers. Opium voor het Volk benoemde op theatrale wijze de verborgen kwalen van de generatie de volwassen werd in de jaren negentig – de pubers van Lubbers en Kok.

thema

Sommige thema’s in de samenleving worden nauwelijks opgemerkt, alsof ze zich in de dode hoek van het collectief bevinden. Wij kiezen uit deze thema’s de voornaamste voor onze generatie, de pubers van Lubbers en Kok, geboren tussen 1970 en 1989. Met meeslepende toneelvoorstellingen willen we laten zien waar wij en ons publiek – vaak onbewust – mee worstelen. Door zo onze onderwerpen te kiezen, laten we op een wezenlijk niveau zien wat voor leven onze generatie leeft.

Onze voorstellingen passen nadrukkelijk in een theatrale traditie. Wij engageren goede acteurs in weloverwogen, spannende combinaties. Onze dramateksten zijn toegankelijk door een uitgekookte opbouw en rijk aan treffende bewoordingen van de typische dilemma’s van onze omgeving. Er wordt vaak gelachen tijdens onze voorstellingen.
Onze volgende voorstelling De Zoon, verwacht in 2011, zal gaan over de vraag naar ‘onze’ verantwoordelijkheid ten opzichte van ‘de onvrede’ van anderen.

Opium voor het Volk heeft Amsterdam als standplaats, en daar ook een groot publiek, maar we spelen ook in theaters en schouwburgen door het hele land.

werkwijze

Bij ons ligt veel nadruk op de research, het concept en de speeltekst. We streven ernaar een doordacht voorstellingsconcept te ontwikkelen, dat in het repetitielokaal een rijke inspiratiebron wordt voor de getalenteerde podiumkunstenaars met wie we samenwerken.

Het feit dat de artistieke leiding van Opium voor het Volk zijn werk grotendeels buiten het repetitielokaal doet – en zelf niet speelt of regisseert, maar schrijft – maakt de groep uniek in het Nederlandse theaterlandschap. We geloven vast in deze scheiding der artistieke machten en in de samenwerking, wederzijds vertrouwen en inspiratie die er het noodzakelijk gevolg van is. Het resultaat is niet alleen een plezierig en prikkelend maakproces, maar ook en vooral: goede producties die expliciet de eigen dagelijkse werkelijkheid tot onderwerp hebben.

verleden

Opium voor het Volk werd in 2005 opgericht door Tom Helmer (1977) en Willem de Vlam (1976). Twee theaterwetenschappers met de mond vol over hoe het anders moest en over het toneel dat er in Nederland ook zou moeten zijn: toneel over de mensen die in de zaal zitten. Toneel dat verhalen vertelt die zich afspelen in hun omgeving met personages waarin ze zichzelf en hun vrienden herkennen.

In september 2005 maakte Opium voor het Volk zijn debuut als professioneel theatergezelschap. 3 werd met steun van het NFPK en het VSBfonds opgevoerd op locatie in Amsterdam. De voorstelling ging over de onmogelijkheid van de opdracht die onze generatie had gekregen om een uniek individu te worden. Een greep uit de voorstellingen die we later maakten: Blind (2006) ging over een latente heimwee naar de jaren negentig, Overwinteren (2007) over de culturele stilstand van die periode, Bovenmens (2009) over de hunkering naar zelfverbetering, en Hond (2009) over de moeilijke opgave om, met onze welvaart, houvast te vinden voor een zinvol bestaan.

In een paar jaar tijd hebben Tom en Willem Opium voor het Volk op laten groeien van een clubje dat in achterafzaaltjes toneel speelde voor vrienden en bekenden, in een groep die tournees van respectabele lengte in de middelgrote zalen van heel Nederland weet te realiseren. Dit onder meer dankzij de keuze voor uitstekende acteurs en interessante regisseurs.

Sinds 2012 is Tom aan een nieuwe loopbaan in de theatersector begonnen, waar hij al zijn talenten en ervaring kwijt in kan. Het gesprek over theater, dat wij twaalf jaar geleden begonnen zijn, wordt onverminderd voortgezet.

In 2016 speelde Opium voor het Volk zijn, voorlopig, laatste voorstelling ‘De Allesgelover’. De voorstelling kreeg wisselende kritieken en trok helaas weinig bezoekers. Willem moest tot de conclusie komen dat hij Opium niet verder kon brengen. Het werd tijd om aan iets nieuws te beginnen.

De naam

Er is veel activistische kunst op de wereld. Er is echter maar heel weinig activerende kunst. Ook theater dat wil schuren en de mensen woest wil maken, werkt helaas gewoonlijk vooral pacificerend. Alle intenties van de makers ten spijt drinkt men na afloop een glas, tevreden juist door de oproepen tot morele verontwaardiging, dociel juist door de opruiende boodschap. De morele of politieke relevantie van een voorstelling wordt gereduceerd tot een esthetische vereiste: zonder een scheutje maatschappelijk belang zou de avond niet compleet zijn.
Ook wij wilden actuele kwesties aansnijden en theater met een boodschap maken, maar we waren ons van de verdovende werking van onze kunstvorm maar al te goed bewust. We wilden ons publiek erop wijzen dat ook het genieten van activistische kunst je een misplaatst vertrouwen in de samenleving kan geven. Zodoende noemden we onze groep ‘Opium voor het Volk’ naar Lenin’s versie van Marx’ beroemde uitspraak over religie. Overigens kozen we voor Lenin’s versie omdat die a) bekender is en b) uitgaat van boze opzet – een bewuste ingezette tactiek om het volk te drogeren. Aangezien wij ons er ook bewust van waren dat we ons publiek in een roes brachten, vonden we deze beter passen.

Stichting Opium voor het Volk

De activiteiten van Opium voor het Volk zijn ondergebracht bij Stichting Opium voor het Volk. Het bestuur van de stichting bestaat uit:

• René Brouwer (Voorzitter) onderzoekt klassieke filosofie en doceert rechtsfilosofie aan de Universiteit van Utrecht.
• Arjen Levison (Penningmeester) is controller bij De Utrechtse Spelen
• Tom Helmer (secretaris) was mede oprichter van Opium voor het Volk en is nu dramaturg en programma-maker bij Theater Bellevue in Amsterdam.

De artistieke leiding wordt gevoerd door Willem de Vlam, die door het bestuur gemachtigd is om de stichting te vertegenwoordigen.

Stichting Opium voor het Volk is opgericht op 14 juni 2005 en staat ingeschreven bij de Kamer van Koophandel onder nummer 34228430. De stichting is gevestigd in Amsterdam.

ANBI-status

Opium voor het Volk is door de belastingdienst aangemerkt als een ‘Algemeen Nut Bevorderende Instelling’. Deze ANBI-status brengt met zich mee dat, onder voorwaarden, een schenking aan Opium voor het Volk aftrekbaar kan zijn van uw inkomstenbelasting. Als u wilt weten wat we met uw schenkingen gedaan hebben kunt u op onze ANBI-pagina alle relevante financiële gegevens vinden.